Urodzili się... 27 maja: Maria Kaniewska

Szczegóły

Utworzono: środa, 27, maj 2020 10:18

Zespół DBAiM

Człowiek - orkiestra w świecie filmu. Aktorka, reżyser, scenarzysta. Ambitna i nie bojąca się wyzwań – Maria Kaniewska.

Życiorys i kariera zawodowa
Maria Kaniewska to polska aktorka, reżyserka, scenarzystka i pedagog. Urodziła się 27 maja 1911 roku w Kijowie. Była uczennicą Stefana Jaracza i Aleksandra Zelwerowicza. W 1933 roku została absolwentką Wydziału Aktorskiego Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej, a w 1948 roku Wydział Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi, tym samym stając się pierwszym w kraju reżyserem dubbingu. Ponadto, ukończyła także Szkołę Tańca Artystycznego. Debiut Marii Kaniewskiej przypadł na 14 października 1933 roku w Teatrze Miejskim w Toruniu, gdzie wystąpiła w spektaklu Lilla Weneda. Przez czterdzieści lat była pracownikiem naukowym Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. W latach 1968-69 i 1974-76 Maria Kaniewska pełniła funkcję dziekana Wydziału Aktorskiego. Po wojnie Maria Kaniewska pojawiła się w ponad 40 filmach, między innymi: „Ostatni etap” z 1947 roku, „Zimowy zmierzch” z 1956 roku, „Ewa chce spać” z 1957 roku, „Zezowate szczęście z 1960 roku czy serialu telewizyjnym „Lalka” z 1977 roku, Granica z 1977 roku, Co mi zrobisz jak mnie złapiesz z 1978 roku, Przygrywka z 1982 roku, Awantura o Basię z 1995 roku (film i serial), Wtorek z 2001 roku, Haker z 2002 roku, Podróż Niny z 2002 roku, Szatan z siódmej klasy z 2006 roku.
Maria Kaniewska osiągnęła także wybitne sukcesy jako reżyser. Wprawdzie debiutem reżyserskim Marii Kaniewskiej jest sensacyjny dramat polityczny Niedaleko Warszawy (1950), to znana jest przede wszystkim jako twórca najbardziej znanych i lubianych filmów dla dzieci i młodzieży. I tak dorobek Marii Kaniewskiej stanowią: Awantura o Basię (1959) – adaptacja powieści Kornela Makuszyńskiego o losach małej sieroty, której wszyscy pomagają znaleźć prawdziwą rodzinę; Szatan z siódmej klasy (1960) to także adaptacja powieści Makuszyńskiego. Kolejnym ciekawym filmem Marii Kaniewskiej jest Bicz Boży (1967), który przedstawia losy dziesięciolatka szantażującego mieszkańców miasteczka. W 1970 roku Kaniewska wyreżyserowała Pierścień księżnej Anny, który jest filmem kostiumowym i baśnią dla dzieci. Warto dodać, że Maria Kaniewska była także autorką scenariuszy do tych filmów.

Maria Kaniewska zmarła 11 grudnia 2005 roku w Warszawie, gdzie została pochowana na Cmentarzu Powązkowskim.

Maria Kaniewska – nagrody i wyróżnienia
W 1960 roku podczas Festiwalu Filmowego w Wenecji (MFF dla Dzieci i Młodzieży) otrzymała Brązowego Lwa za film Awantura o Basię. 1961 rok przyniósł Marii Kaniewskiej nagrodę Prezesa Rady Ministrów za filmy dla dzieci i młodzieży. W 1997 roku została nagrodzona Złotym Słoniem za całokształt twórczości podczas II Festiwalu Filmów Młodzieżowych i Dziecięcych w Warszawie. Natomiast w 2002 roku Maria Kaniewska zdobyła Platynowe Koziołki na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Młodego Widza „Ale kino!” w Poznaniu. Doceniono całokształt jej twórczości.
W 2004 roku Maria Kaniewska została uhonorowana Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Pełnione role:
Reżyser:
Komedianty (1961)
Awantura o Basię (1959) (dewotka)
Szatan z 7-ej klasy (1960)
Panienka z okienka (1964)
Zaczarowane podwórko (1974) (milicjant)
Bicz boży (1966) (mecenas)

Scenarzysta:
Awantura o Basię (1959) (dewotka)
Szatan z 7-ej klasy (1960)
Panienka z okienka (1964)
Zaczarowane podwórko (1974) (milicjant)
Bicz boży (1966) (mecenas)

Filmografia:
Walet pikowy (1960) (Matka Melanii)
Świadectwo urodzenia (1961) (Sąsiadka pożyczająca naftę "List z obozu")
Awantura o Basię (1959) (dewotka)
Ewa chce spać (1957) (bufetowa Helutka)
Wielkie rzeczy: Gra (2000) (Matka Jerzego)
Wtorek (2001) (Staruszka z kółka różańcowego)
Warszawska premiera (1950) (współpasażerka Moniuszki w dyliżansie)
Haker (2002) (2002) (Żona profesora Brzósko-Suchacki)
Pięciu (1964) (Gerda Buchtowa, matka Edyty)
150 na godzinę (1971) (Klientka)
Zimowy zmierzch (1956) (handlarka)
Haker / Blackhat (2015) (2015) ( Żona profesora Brzósko-Suchackiego)
Spotkania w mroku (1960) (frau Hochmeier)
Piegowaty dzień (1962) (Gospodyni)
Pejzaż horyzontalny (1978) ("Molestowana" kobieta)
Azyl (1978) (1978) (Kozłowska)
Szatan z 7 klasy (2006) (Gospodyni księdza)
Granica (1977) (Akuszerka usuwająca ciążę Bogutówny)
Ostatni etap (1947) (rapportführerin)
Mąż swojej żony (1960) (Sprzątaczka hotelowa)
Śmierć w środkowym pokoju (1965) (Lipska)
Dwie godziny (1946) (kobieta na dworcu; nie występuje w czołówce)
Awantura o Basię (1995) (Tańska, babcia Stasi Olszańskiej)
Król Maciuś 1 (1957) (1957) (dama dworu; nie występuje w czołówce)
Bicz boży (1966) (kierowniczka komisu)
Dwa żebra Adama (1963) (Pani Anastazja, przewodnicząca Ligi Kobiet)
Lalka () (Pani Meliton)
Awantura o Basię () (Tańska, babcia Stasi Olszańskiej)

Źródło: film.wp.pl

Ciekawostki:
• W 1933 roku ukończyła studia na Wydziale Aktorskim Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie (Polska). Natomiast w 1948 roku została absolwentką Wydziału Reżyserskiego Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie z siedzibą w Łodzi (Polska).
• W 2004 roku otrzymała Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski.
• W roku 1961 otrzymała nagrodę Prezesa Rady Ministrów za filmy dla dzieci i młodzieży.
• W 1997 roku zdobyła nagrodę "Złoty Słoń" za całokształt twórczości na II Festiwalu Filmów Młodzieżowych i Dziecięcych w Warszawie.
• W roku 2002 otrzymała nagrodę "Platynowe Koziołki", nagroda za całokształt twórczości na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Młodego Widza "Ale kino!" w Poznaniu.
• W latach 1949-89 była pracownikiem naukowym w PWSFTviT w Łodzi.
• W latach 1968-69 i 1974-76 była dziekanem Wydziału Aktorskiego w PWSFTviT w Łodzi.

Źródło: filmweb.pl

Pełna optymizmu piosenka z filmu „Szatan z siódmej klasy” : https://www.youtube.com/watch?v=zrXYXNKf55k

Opracowała: Agnieszka Sobiak