Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /libraries/cms/application/cms.php on line 471
Instytucje kultury online: Muzea Biograficzne - Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku - Bibliotekarz Lubuski

Instytucje kultury online: Muzea Biograficzne - Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku

MUZEUMPierwsza izba pamiątkowa we Fromborku, poświęcona Mikołajowi Kopernikowi, została założona w 1912 roku, w budynku na Wzgórzu Katedralnym we Fromborku zwanym Wieżą Kopernika, przez historyka warmińskiego księdza Eugena Brachvogla. W kilka lat później ukazał się drukiem pierwszy przewodnik po wystawie.

 

Powojenna historia Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku rozpoczyna się 5 września 1948 r. Po dwuletnich staraniach Związku Zawodowego Historyków Sztuki i Kultury i pod patronatem najwyż-szych władz państwowych, otwarto wtedy na Wzgórzu Katedralnym pierwszą ekspozycję muzealną poświęconą Mikołajowi Kopernikowi. Otwarcie wystawy odbyło się w pobieżnie wyremontowanych, najmniej zniszczonych podczas działań wojennych w 1945 r., dwóch gotycko-barokowych kanoniach wewnętrznych, a patronował temu wydarzeniu Komitet Fromborski, pod przewodnictwem profesora Włodzimierza Antoniewicza.

Pierwszym kustoszem, sprawującym pieczę nad Muzeum był Otton Ślizień (kierownik tej placówki w latach 1948-1952 i 1957-1966). Za jego kadencji opracowano plan rozwoju i w znacznym stopniu odbudowano obiekty zniszczone podczas wojny, przystosowując je do potrzeb muzealnych.

Z krótszymi, a czasami dłuższymi przerwami, odbudowa obiektów i zarazem rozwój Muzeum trwały do 1973 r. – jubileuszowego roku 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. Wtedy przed Muzeum otworzyły się szerokie możliwości – duże powierzchnie wystawiennicze i magazynowe w odbudowanym dawnym pałacu biskupim, mieszkania pracownicze w wyremontowanych obiektach. Dalszemu rozwojowi sprzyjały również nowe zasady finansowania i uzyskanie statutowej samodzielności w 1975 r. Stało się to przede wszystkim za sprawą i staraniem ówczesnego dyrektora Muzeum – Przemysława Maliszewskiego, który kierował fromborską placówką w latach 1974-1978.

W 1948 r. Muzeum posiadało 786 eksponatów, w tym wiele kopii i depozytów. W ciągu 70 lat działalności przybyło ponad 4000 eksponatów. Średnio w ciągu roku przybywało ponad 60 eksponatów, jednak zdecydowanie więcej od połowy lat 70-tych XX w. W ciągu pierwszych 20 lat istnienia Muzeum prezentowana była jedna wystawa stała poświęcona Mikołajowi Kopernikowi. Tylko sporadycznie, głównie z powodu braku sal ekspozycyjnych, pokazywano wystawy czasowe. Sytuacja uległa zmianie dopiero w latach 70-tych, kiedy odbudowa budynków na Wzgórzu Katedralnym pozwoliła na uruchomienie nowych sal wystawowych i przybyło szereg nowych ciekawych eksponatów.

Dodatkowo wzmocniło pozycję Muzeum udostępnienie na Wzgórzu Katedralnym widowiska „Światło i dźwięk”, pierwszej tego typu imprezy w Polsce. Premiera widowiska odbyła się w sierpniu 1975 r. i było to wydarzenie kulturalne dużej rangi w regionie i kraju. Przez 13 lat widowisko było wielką atrakcją turystyczną Fromborka w sezonie letnim. Po całkowitym wyeksploatowaniu aparatury i instalacji widowisko zamknięto ostatecznie w 1988 r. – powód brak pieniędzy na remonty i modernizację.

W ciągu 70 lat powojennej historii Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku odwiedziło prawie 9 milionów osób, średnio ok. 130 tysięcy osób rocznie.

Jedną z zupełnie wyjątkowych w polskim muzealnictwie specjalnością fromborskiej placówki jest praca naukowo-oświatowa w dziedzinie astronomii. Służy temu planetarium działające od 1973 r. w przyziemiu dawnej dzwonnicy katedralnej. Na kopule sztucznego nieba o średnicy 8 m, przy pomocy aparatury ZKP-2 firmy Zeiss, wyświetlane są obrazy ciał niebieskich widocznych z dowolnej szerokości geograficznej, pory dnia i roku. W ciągu ponad 40 lat pracy muzealnego planetarium odbyło się około 47 000 seansów, średnio ponad 1000 seansów rocznie, które obejrzało ponad 2.300.000 osób, średnio ok. 40.000 osób w ciągu roku.

Od 1981 r. pracę planetarium wspiera obserwatorium astronomiczne na tzw. Górze Żurawiej – najwyższym wzniesieniu w okolicach Fromborka. W 2012 r. rozpoczęto w tym miejscu realizacje projektu „Park Astronomiczny Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku” w ramach Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013” i przy wsparciu finansowym samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Wszystkie prace zakończono w połowie 2016 r. W nowo powstałych pawilonach znalazły się cztery historyczne instrumenty – teleskopy marki Sendtner i Repsold, instrument przejściowy Bamberga oraz kamera satelitarna. Wykonano rekonstrukcje instrumentarium Mikołaja Kopernika i siedemnastowiecznych lunet używanych przez jezuitów w Kaliszu do obserwacji plam słonecznych. Powstał nowy budynek recepcyjny z salą dydaktyczną. Obecnie Park jest miejscem, w którym popularyzowana jest astronomia oraz postać i nauka Mikołaja Kopernika, nastawionym przede wszystkim na edukację dzieci i młodzieży.

Inną, stosunkowo nową, pasją fromborskich muzealników jest historia medycyny. Działania rozpoczęto kiedy dyrektorem instytucji był Tadeusz Piaskowski (1978 – 1988). Eksponaty z tej dziedziny można zobaczyć w odbudowanym zespole poszpitalnym św. Ducha przy ul. Starej we Fromborku.

Wystawa zbiorów działu historii medycyny jest udostępniana od 1991 r., a od 1997 r. towarzyszy jej wystawa warmińskiej rzeźby i malarstwa XVI – XIX w. oraz liczne ekspozycje czasowe. Od kilkunastu lat przy zespole poszpitalnym udostępniany jest do zwiedzania ogród ziół.

Od samego początku istnienia instytucji dążono do tego aby to miejsce było świątynią nauki i sztuki, założoną i rozwijaną w hołdzie dla największego uczonego nowożytnej Europy – twórcy obecnego obrazu świata. Po 70 latach istnienia nie udało się w pełni zrealizować tego zamiaru. Może najbliższe lata pozwolą na to i spełnią się marzenia założycieli Muzeum z połowy lat 40-tych XX w.

WYSTAWY

BIBLIOTEKA MUZEUM

źródło: frombork.art.pl

Co zobaczymy w muzeum?

Eksponaty z różnych dziedzin – są przyrządy astronomiczne, ale i narzędzia lekarskie, figury sakralne, księgi np. dzieło Keplera o supernovej z dedykacją autora z 1606 r. Mikołaj Kopernik spogląda na gości z obrazu Jana Matejki „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem” (to kopia, bo oryginał znajduje się w Krakowie).
       Możemy zajrzeć do gabinetu uczonego, poznać jego liczne pasje, bo kanonik z Fromborka był astronomem, ale i kartografem, tłumaczem, lekarzem, zajmował się matematyką, prawem, ekonomią czy … strategią wojskową.

źródło:portel.pl

Opracowała: Agnieszka Sobiak