Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /libraries/cms/application/cms.php on line 471
Pisarki na plakaty - Bibliotekarz Lubuski

Pisarki na plakaty

W ostatnich latach sporo uwagi poświęca się tematowi czytelnictwa i promocji książki. Priorytetowym zadaniem wydaje się zmiana postrzegania samego aktu czytania. Próby promowania czytelnictwa przez osoby czy instytucje żywo zainteresowane tematem przynoszą zaskakujące i inspirujące efekty. W Polsce można spotkać coraz więcej nowatorskich rozwiązań i nietypowych akcji promujących czytelnictwo. Szczególną dbałością o wychowanie w tradycji literackiej otaczamy młodych ludzi. Warto wprowadzać modę na czytanie. Ale nie zawsze musi być to wzniosłe wydarzenie na ogromną skalę, co udowodnili realizatorzy projektu „Pisarki na plakaty”. Podeszli do sprawy zabawnie i z pomysłem. Międzypokoleniowy projekt skierowali do seniorów i młodzieży niepełnosprawnej. Uczestnicy poznali życie i twórczość pisarek poprzez dramę stosowaną, w tym stymulatory. Mieli też okazję spotkać się z pisarką lub jej reprezentantką i zadać pytania.

 

pisarkinaplakaty  Celem stymulatorów jest aktywne zaangażowanie się w poznawanie. Ta technika polega na tym, że wypełniamy walizkę różnymi przedmiotami, np. można wniej znaleźć przedarte zdjęcie, list, bilety do kina. Im więcej różnorodnych przedmiotów, tym lepiej; powinny być ze sobą powiązane i tworzyć pewną historię. Uczestnicy snują hipotezy na temat życia „właścicielki” walizki i sytuacji, w jakiej mogła się znaleźć.
  Kreatywna praca ze słowem na warsztatach Loesje pozwoliła uczestnikom rozwijać kreatywność i kulturę słowa pisanego. Owo słowo pisane to krótkie, inspirujące i zabawne sentencje dotyczące wcześniej poznanego życia lub twórczości pisarki. Hasła zostały wydrukowane na koszulkach i trafiły do młodzieży.
  W ramach projektu „Pisarki na plakaty” powstała publikacja elektroniczna udostępniona na wolnej licencji Creative Commons zawierająca: krótkie życiorysy trzech wielkopolskich pisarek, trzy scenariusze przeprowadzenia stymulatorów, trzy scenariusze warsztatów dramowych, sześć sentencji o pisarkach* .
  Projekt „Pisarki na plakaty” był realizowany przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu w roku 2016. Koordynatorem była Urszula Bochyńska. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W ramach projektu zaproszono na spotkania z Kazimierą Iłłakowiczówną, Bronisławą Wajs, czyli Papuszą oraz pisarką Joanną Jodełką.
  Bibliotekarki z Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Papuszy wŻaganiu żywo zainteresowane patronką placówki skorzystały z możliwości użyczenia materiałów. Wypożyczyły walizkę ze stymulatorami do realizacji zajęć metodą zaproponowaną w projekcie. Miesiąc przeprowadzenia warsztatów nie był przypadkowy, bowiem związany z Papuszą – 8 lutego 2019 roku minęła 32. rocznica śmierci poetki.
  Zajęcia zorganizowałyśmy 19 i 20 lutego 2019 roku w Czytelni Ogólnej MBP w Żaganiu. Na warsztaty dramowe w ramach integracji zaprosiłyśmy osoby dorosłe oraz dzieci ze świetlicy im. św. Marii de Mattias przy parafii Wniebowzięcia NMP w Żaganiu. Celem zajęć była aktywizacja uczestników oraz kreatywna praca ze słowem pisanym w formie zabawy i twórczego myślenia. Biblioteka skorzystała ze scenariusza udostępnianego na wolnej licencji Creative Commons. Wybrałyśmy romską poetkę Papuszę (Bronisławę Wajs), ponieważ jej życie i twórczość są ściśle związane z Żaganiem i naszą książnicą (w 2017 roku biblioteka przyjęła imię Papuszy). Przypadek sprawił, że poetka tutaj się osiedliła i spędziła wraz z rodziną kilka lat swojego życia (od 1951 do 1953 roku). Ze źródeł wynika, że był to najpłodniejszy etap jej twórczości. W pisaniu poezji bardzo mocno wspierali ją Jerzy Ficowski i Julian Tuwim, z którymi utrzymywała ożywioną korespondencję. Dzięki nim jej twórczość została opublikowana, ale tylko niewielka część zachowała się i przetrwała do dziś. Papusza dużo swoich wierszy spaliła, po tym jak została wykluczona ze społeczności cygańskiej, co przypłaciła załamaniem nerwowym. Mimo wszystko nie wyrzekła się korzeni i do końca życia była wierna swoim przekonaniom.
pisarkinaplakaty1  Pierwszy dzień warsztatów otworzyły zajęcia integracyjne. Grupa poznawała się przede wszystkim woparciu o autoprezentację poszczególnych uczestników oraz ich zainteresowań. Warto podkreślić, że była to integracja pokoleniowa. Pomocne okazały się różne zabawy i dodatkowe pytania pomocnicze, np. „wolisz góry czy morze?”, „co lubisz robić wwolnym czasie?”, „jaka jest twoja ulubiona postać książkowa?” itp. Kolejną częścią spotkania była rozgrzewka dramowa, dzięki której uczestnicy pobudzili swoją wyobraźnię i twórcze myślenie. Największym zainteresowaniem cieszyła się tajemnicza zawartość walizki z przedmiotami, na podstawie których uczestnicy mieli zidentyfikować postać poetki. Po wyjęciu wszystkich rekwizytów uruchomiono burzę mózgów. Głośno zastanawiano się, do kogo należą te przedmioty. Okazało się, że była to nie lada zagadka, ponieważ dzieci nie mogły skojarzyć kolorowego stroju z tajemniczą postacią. Osoby dorosłe pomagały w rozwiązaniu tego sekretu. Doskonałą wskazówką było zdjęcie poetki w stroju Cyganki, które zachwyciło jedną z dziewczynek tak bardzo, że natychmiast postanowiła się przebrać. Już było wiadomo, że jest to Papusza, romska poetka, bohaterka przygotowanych warsztatów. Na podstawie zdjęć uczestnicy prześledzili koczownicze życie taboru cygańskiego, romską kulturę i zwyczaje.
  Kolejnym zadaniem w scenariuszu było obejrzenie portretu Papuszy i opisanie pierwszego wrażenia, jakie wywarło zdjęcie (np. „w jakim nastroju jest ta osoba?”, „co można powiedzieć o niej na podstawie ekspresji twarzy?”). Wszystkie uwagi zostały zapisane na tablicy, aby porównać je z przedstawioną biografią poetki.
  W drugim dniu dominowały kreatywne zabawy. Uczestnicy stworzyli krąg iwitając się gestem dłoni, przypominali swoje imiona. Następnie rzucali piłką iwypowiadali skojarzenia związane z poezją. Kolejną zabawą, w której doskonale się odnaleźli, było tworzenie rzeźby z wybranych haseł. Powstały pomniki wyrażające radość, smutek, złość, obrzydzenie, euforię i przyjaźń. Kiedy padło pytanie, czy potrafią stworzyć rzeźbę spaghetti, wszyscy ochoczo przystąpili do działania. Położyli się na podłodze i tak powstały wijące się makarony. Później swoje emocje uczestnicy wyrazili za pomocą wypowiadanych samogłosek. Po ekspresyjnych zajęciach nadszedł czas na wyciszenie. Wszyscy na moment zamknęli oczy i odbyli podróż wwymarzone miejsca. Dzieci po kolei opowiadały o przestrzeniach, wktórych się znalazły. Odpowiedzi były podobne, dominowało morze. Zwieńczeniem spotkania było wysłuchanie wierszy Papuszy istworzenie jednej zwrotki własnego wspólnego wiersza na podstawie kluczowych słów z utworu Lesie, ojcze mój.
Pamiętam Cię lesie ojcze mój
Pamiętam śpiew ptaków i liści szum
Ty mnie wychowałeś i tęsknię za Tobą
pisarkinaplakaty2Tyś mi inspiracją i szczęśliwą drogą
  W spotkaniu wykorzystano także materiały pozostające wzbiorach żagańskiej biblioteki oraz inne barwne elementy stroju Cyganki. Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu gratulujemy pomysłu i dziękujemy za udostępnienie „stymulatorów” oraz scenariuszy do przeprowadzenia warsztatów.

Alicja Ptasińska
Elżbieta Buganik
Magdalena Śliwak

pisarkinaplakaty3