10 lat Kleksomanii, czyli Brzechwomania 2018 w Bibliotece Pana Kleksa

Szczegóły

Odsłony: 1285

W listopadzie 2018 roku wCentrum Bibliotecznym dla Dzieci i Młodzieży wZielonej Górze odbyła się jubileuszowa, 10. edycja konkursu Kleksomania, sprawdzającego znajomość treści książek o przygodach Ambrożego Kleksa. Zazwyczaj adresatami byli uczniowie klas czwartych i piątych szkół podstawowych, jednakże tym razem chciałyśmy dać szansę młodszym dzieciom i zaprosiłyśmy do zabawy wychowanków klas 1-3. Sama tematyka konkursu także nieco uległa zmianie, gdyż sprawdzał on wiedzę z wybranych przez nas 35 utworów, tj. wierszy i bajek Jana Brzechwy, a nie jak dotychczas, jednej z trzech części przygód Pana Kleksa. Dlatego też ta jubileuszowa edycja otrzymała nazwę Brzechwomanii, a nie Kleksomanii.

Sama forma konkursu pozostała ta sama, mianowicie składał się on z dwóch etapów. Pierwszy odbył się 8 listopada 2018 i był to test wyboru sprawdzający znajomość wytypowanych przez nas utworów. Zgłosiło się do niego aż 18 trzyosobowych zespołów. Drugi etap to finał, który miał miejsce 22 listopada 2018, zakwalifikowały się do niego cztery drużyny po trzy osoby. W tej części konkursu uczestnicy wykonywali zadania luźno związane z wybranymi wcześniej utworami i tak np. odbyła się wojna z muchami, do której inspiracją była bajka Za króla Jelonka, nawlekanie jak najdłuższego sznura z koralików, idąc śladem Igły i nitki, układanie owadzich puzzli, przypasowywanie nazw owoców do ich obrazków, gra w pchełki i wiele innych. Całej zabawie przyglądało się szanowne jury, które przyznawało punkty. Ważną rolę odegrali także kibice, którzy poprzez fantastyczny doping mogli zdobyć dla swojej drużyny dodatkowe punkty. Po trzech godzinach znakomitej zabawy tytuł Brzechwomniaka 2018 zdobyli uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 18 w Zielonej Górze. Konkurs ten został stworzony 10 lat temu, w ciągu tego czasu nieco zmienił swoją formę, myśl przewodnia jednak została ta sama – pielęgnowanie pamięci owielkim polskim autorze dziecięcej literatury, jakim jest Jan Brzechwa istworzonych przez niego, znanym chyba wszystkim Polakom, postaciach, jak chociażby Pchła Szachrajka, Kaczka Dziwaczka, Lis Witalis czy Ambroży Kleks, którego imię nosi nasz Oddział dla Dzieci i Młodzieży. Podczas przygotowywania konkursu ponownie z pełną świadomością osób dorosłych zanurzyłyśmy się w twórczości tego wybitnego autora. Naszą uwagę zwróciła mnogość motywów militarnych. W tych bajkach i wierszach znaleźć można wiele szczegółowych opisów broni i szyków bojowych, co nie wydaje się dziwne, kiedy się wie, że Jan Brzechwa był zasłużonym uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej. Jego wyobraźnia była wielka – to nie budzi żadnych wątpliwości, wiedzą to dzieci i rodzice – ale jak cudownym językiem polskim posługiwał się poeta, docenić może dopiero osoba dorosła. Używane rymy nigdy nie są nudne, nigdy nie są dopasowywane na siłę, króluje tu różnorodność określeń, dokładność, piękny styl i doskonała zabawa językiem. Wszystko to jeszcze raz dowodzi, że twórczość Brzechwy nadaje się dla najmłodszych, nie nudząc przy tym starszych. Sama postać autora jest również bardzo ciekawa, okazuje się, że naprawdę nazywał się on Jan Wiktor Lesman. Pseudonim autorski został natomiast wymyślony nie przez niego, ale przez jego kuzyna, Bolesława Leśmiana. Publikował on również pod swoim prawdziwym nazwiskiem, ale teksty prawnicze, gdyż z wykształcenia i zawodu był prawnikiem, specjalistą od praw autorskich. Nie są to powszechnie znane fakty. Dziś także mało kto wie, czym jest brzechwa – opierzona część strzały, która to była inspiracją dla twórcy pseudonimu. Swój pierwszy tomik dla dzieci, jakim jest Tańcowała igła z nitką, Brzechwa wydał jako czterdziestoletni mężczyzna, a najważniejszym okresem jego twórczości był czas II wojny światowej. Pomimo zmian, jakie zaszły w świecie i zupełnie innego spojrzenia na literaturę we współczesności, Jan Brzechwa jest autorem wciąż „żywym”, jego utwory są nadal publikowane, Akademia pana Kleksa pozostaje w kanonie lektur szkolnych, a wiersze i bajeczki wciąż cieszą najmłodszych. Jestem pewna, że konkurs Kleksomania doczeka się jeszcze niejednego jubileuszu. Sama postać Ambrożego Kleksa przyciągnie jeszcze wielu, a bajki iwierszyki Jana Brzechwy będą cieszyły kolejne pokolenia. Następna edycja Kleksomanii już w listopadzie 2019, a my już nie możemy się doczekać.

Justyna Stachura