Planeta 11 - biblioteka dla "młodych klientów"

Szczegóły

Monika Romanowska, Kamila Radzimińska

Odsłony: 5471

Planeta 11 jest jedną z filii Miejskiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie. Biblioteka została otwarta 3 września 2004 roku. Powstała w ramach projektu „Biblioteki dla Młodych Klientów” Fundacji Bertelsmanna, a celem jej powstania było stworzenie placówki multimedialnej, dostosowanej do potrzeb młodych czytelników. To ze względu na grupę docelową biblioteka ma nowoczesny i nietypowy jak na bibliotekę design, do którego inspiracją było Planetarium znajdujące się w sąsiedztwie wypożyczalni. Jak na młodzieżową bibliotekę przystało, również nazwa jest nietypowa.

Planeta 11 oferuje klientom szeroki wachlarz usług i bogate zbiory książkowe, multimedialne oraz czasopisma. W dobie mediów i powszechnego dostępu do internetu szczególnie ważny wydaje się odpowiednio skomponowany zasób multimediów. W skład materiałów multimedialnych wchodzą: filmy na nośniku DVD i Blu-ray, płyty z muzyką, gry komputerowe, audiobooki oraz multimedialne materiały edukacyjne. Od momentu powstania biblioteki zbiory multimedialne stanowią około 1/3 całego planetarnego zbioru. Wśród naszych użytkowników 46% stanowi młodzież, 54% to osoby powyżej 25 roku życia. Nasi użytkownicy to nie tylko osoby korzystające ze zbiorów Planety 11, ale również z kawiarenki internetowej czy też różnorodnych warsztatów, jakie odbywają się na miejscu. Nie brakuje również i takich, którzy traktują bibliotekę jako miejsce spotkań. Dlatego staramy się nie nazywać naszych klientów czytelnikami.

Dla wygody naszych klientów w ścianie biblioteki umieszczono trezor, który – w ramach konkursu przeprowadzonego wśród użytkowników biblioteki – nazwany został imieniem Stefan. Ta wygodna „wrzutnia” pozwala na oddawanie wypożyczanych materiałów przez dwadzieścia cztery godziny na dobę.

W bibliotece przygotowane są dwa specjalnie wyznaczone miejsca z dostępem do komputerów i internetu, służące rozrywce i nauce. Pomimo coraz większej dostępności do tego medium, są one wciąż oblegane. Niesłabnącą popularnością cieszy się kawiarenka internetowa, w której młodzi przeszukują sieć. Nad ich bezpieczeństwem czuwa odpowiednie oprogramowanie „Opiekun ucznia”. Równie popularne jest miejsce zwane przez bibliotekarzy „kapsułą” – miejsce do cichej pracy przy komputerze. Komputery w kapsule posiadają wiele przydatnych programów do pracy, możliwe jest także skorzystanie ze skanera. W całej bibliotece dostępny jest bezprzewodowy internet. Na terenie biblioteki znajduję się również kserokopiarka dla klientów.

Każde miejsce tworzą ludzie, dlatego też trudno wyobrazić sobie Planetę 11 bez jej orbitalnej załogi. Pracownicy biblioteki to opiekunowie różnych działów bibliotecznych. Są wśród nich osoby zajmujące się literaturą, muzyką, grami komputerowymi, filmem, ekologią, językami obcymi, prasą, podróżami. Każda z tych osób nie tylko dba o porządek na półkach w obrębie danego działu, ale także zajmuje się jego promocją, np. organizuje spotkania autorskie, konkursy, warsztaty, dba o część strony internetowej poświęconej danemu działowi. Dodatkowo jeden z pracowników ma za zadanie koordynowanie wszystkich działań oraz informowanie mediów o działaniach Planety 11.

Wciąż jesteśmy ciekawi, co interesuje młodych ludzi. Co czytają? Czego słuchają? Co oglądają? Śledzimy modę, a także badamy potrzeby naszych użytkowników, np. przy pomocy specjalnie do tego celu skonstruowanej kreatywnej ankiety.

Wychodzimy z założenia, że musimy na bardzo różne sposoby zwracać na siebie uwagę i przyciągać młode osoby do biblioteki. Staramy się co miesiąc przygotowywać ciekawą ofertę obfitującą w wydarzenia kulturalne, edukacyjne i rozrywkowe.

Od początku istnienia biblioteki w Planecie 11 odbywają się konwersacje językowe. Te miłe spotkania przy herbacie w planetariańskiej salce pozwalają młodym osobom na doskonalenie języków obcych w praktyce. Daleko tym spotkaniom do typowych lekcji. W miłej atmosferze zdecydowanie łatwiej jest przełamać barierę do mówienia w obcym języku. Od lat kawiarenki cieszą się niesłabnącą popularnością. Moderatorami spotkań są wolontariusze, którzy przyjeżdżają na wymianę w ramach programu „Młodzież w działaniu” i mieszkańcy Olsztyna, specjaliści od języków obcych. Takie spotkania są okazją nie tylko do obcowania z językiem obcym, żywym i codziennym, ale także do poznania innych kultur i narodowości, i do nawiązywania znajomości.

Swoje kwalifikacje młodzi użytkownicy nieustannie mogą podnosić, biorąc udział w cyklicznych warsztatach interpersonalnych – Nawigator – jakie odbywają się w Planecie 11. Zajęcia prowadzi profesjonalny trener, który pomaga w rzetelny sposób zdobyć nową wiedzę i doświadczenie, a takiej okazji niestety często brakuje w szkołach. Nawigator to głównie warsztaty z autoprezentacji i wystąpień publicznych, techniki radzenia sobie ze stresem itp. Dobór tematów zmienia się w zależności od potrzeb uczestników.

Bardzo popularnym wydarzeniem, które skupia szczególnie męskie grono młodych użytkowników Planety 11, są turnieje gier komputerowych, takich jak np. FIFA czy PES, Tekken. W trakcie turnieju uczestnicy biorą udział w eliminacjach, by ostatecznie wziąć udział w finale. Zawsze w tym czasie stężenie testosteronu w Planecie 11 jest bardzo wysokie, a emocje sięgają zenitu. Poprzez tego typu imprezy bibliotekarze starają się zaszczepić w uczestnikach idee tolerancji, równości, zdrowej rywalizacji sportowej. I tak np. przy okazji turniejów na Play Station uczestniczymy w akcji FARE wykopmy rasizm ze stadionów.

Już trzykrotnie w Planecie 11 odbyła się Żywa Biblioteka – projekt edukacyjny, którego celem jest zmiana postaw ludzi wobec inności, a także zwrócenie uwagi na stereotypy i uprzedzenia. Projekt ma także za zadanie przybliżać prawa człowieka. W katalogu olsztyńskiej Żywej Biblioteki pojawiały się już takie tytuły jak: Żyd, Zakonnica, Weganka, Rosjanka, Niemka, Gej, Lesbijka, Trzeźwy alkoholik, Osoba ciemnoskóra, Ateistka, Osoba jąkająca się. Projekt corocznie przyciąga uwagę młodych ludzi i zazwyczaj czytanie nie kończy się na jednej Żywej Książce.

Wymieniając kilka spośród wielu imprez, jakie odbywają się w Planecie 11, nie można nie wspomnieć o SOFFie, czyli Super Orbitalnym Festiwalu Filmów Amatorskich. Festiwal powstał z myślą o tych, którzy chcą posiąść wiedzę z filmowania, montażu, projektowania plakatów przy użyciu programu Adobe Photoshop czy też wziąć udział w spotkaniu ze znanym reżyserem filmowym. Dla wszystkich, którzy mają ambicję wziąć udział w filmowym konkursie, SOFFA stanowi prawdziwe wyzwanie. Zdobycie nagrody na SOFFie czy też wyświetlenie filmu młodego artysty na festiwalu to zazwyczaj jego pierwszy sukces w dziedzinie filmu. Dostępność i wiedza to z pewnością jeden z podstawowych atutów festiwalu.

Z kolei innym wyzwaniem może być wzięcie udziału w dyktandzie – największym, jakie odbywa się w Olsztynie. Można śmiało powiedzieć, że wpisało się ono na stałe w kalendarz imprez biblioteki i za każdym razem przyciąga wielu młodych ludzi spragnionych ortograficznych potyczek. Tradycją stało się, że dyktando wraz z olsztynianami piszą ludzie kultury, przedstawiciele władz. Wśród uczestników spotkać można np. Norbiego czy też członków zespołu Czerwony Tulipan. W 2011 roku zmaganiom ortograficznym przyglądał się prof. Jerzy Bralczyk, on także w niezwykle przejrzysty sposób wyjaśniał wszelkie językowe zawiłości i oczywiście wręczał cenne nagrody zwycięzcom. I choć wydawałoby się, że nie jest to oryginalny pomysł na przyciągnięcie klientów do biblioteki, to wciąż zaskakuje on swoją frekwencją.

Friesbee, samoobrona, joga – dlaczego nie? Skoro są chętni, aby rzucać latającym dyskiem lub wykonywać karkołomne figury na matach, czemu tego nie wykorzystać? Tego typu zajęcia z całą pewnością uatrakcyjniają i ubarwiają ofertę biblioteki, a pewnie i przyciągają osoby, które z innych powodów do niej by nie trafiły. Jeden z naszych kolegów wpadł niegdyś na pomysł zorganizowania biegu, w którym biegłyby poprzebierane osoby, a wszystko pod okiem Mikołaja Kopernika. W tym roku po uliczkach olsztyńskiego Starego Miasto biegło pod szyldem Planety 11 około 300 osób.

Z racji tego, że biblioteka jest również częścią społeczeństwa lokalnego, w którym funkcjonuje, staramy się reagować na to, co dzieje się wokół nas. Dlatego chętnie poruszamy tematy, o których powinno się rozmawiać. Organizujemy debaty, reagujemy na wydarzenia medialne. Jedną z takich imprez zorganizowaliśmy na bazie popularności naszego skoczka narciarskiego. Był to Dzień z Adamem Małyszem – impreza z okazji zakończenia kariery sportowca. Szybka reakcja na wydarzenia medialne daje ogromną szansę na zainteresowanie działaniami biblioteki przez lokalne media, a także uatrakcyjnia ofertę placówki.

Na fali popularności koncertów „bez prądu” Planetarianie postanowili zorganizować jeden z pierwszych tego typu koncertów w Olsztynie „Planetafest unplugged”. Fascynujące było to, że młodzi ludzie spędzali tak licznie andrzejkowy sobotni wieczór w bibliotece na koncercie swoich kolegów z młodych olsztyńskich kapel. Niesamowicie pozytywna atmosfera koncertów została nie tylko uwieczniona na filmikach, które można zobaczyć np. na You Tube, ale powstało także nagranie z koncertu, które powiększyło multimedialne zbiory Planety 11.

Nie od dziś wiadomo, że nasza planeta Ziemia jest miejscem dla ciągle powiększającej się liczby ludzi. I choć przestrzeń w bibliotece również ma swoje ograniczenia, chętnie dzielimy się metrami kwadratowymi z naszymi sympatykami. A osób chcących coś wnieść od siebie do biblioteki na szczęście nie brakuje. Regularnie spotykają się u nas fani gwiezdnych wojen, gracze RPG, szachiści, młodzi podróżnicy itd. Nie brakuje również środowiska NGO-sów – ludzi z tzw. trzeciego sektora. Jedno z naszych partnerskich stowarzyszeń już po raz kolejny organizuje w Planecie 11 projekt Eko Akademia. Jest to edukacyjny projekt przybliżający mieszkańcom Olsztyna najciekawsze i najbardziej aktualne zagadnienia związane z poszanowaniem przyrody, dokonywaniem świadomych konsumenckich wyborów oraz wspieraniem otwartego dostępu do rzetelnej wiedzy. Eko Akademia to wyselekcjonowany księgozbiór, cykl wykładów, dyskusji, warsztatów, konkursów oraz degustacji wegetariańskich.

Inną również cykliczną imprezą jest obchodzenie przez pracowników biblioteki Dnia bez samochodu. Tego dnia na liczne atrakcje mogą liczyć rowerzyści, piesi czy też fani innych sportów. W tym roku w ramach tygodnia zrównoważonego transportu uczestniczyliśmy w święcie Parking day. Miejsce oddalone od biblioteki na co dzień zajmowane przez samochody zamieniło się w zieloną przestrzeń z książkami, płytami z licznymi atrakcjami dla przypadkowych przechodniów. Nawet zrównoważony transport może być świetną okazją na przyciągnięcie młodych ludzi do biblioteki.

Monika Romanowska, Kamila Radzimińska
Mediateka Planeta 11