Urodzili się... 12 stycznia: Andrzej Zaucha

Szczegóły

Utworzono: wtorek, 12, styczeń 2021 12:12

Agnieszka Sobiak

Utalentowany artysta - samouk. Piosenkarz, którego karierę przerwał los. Andrzej Zaucha.

Andrzej Zaucha (1949-1991) był utalentowanym polskim wokalistą, saksofonistą i perkusistą, a także aktorem oraz artystą kabaretowym. Zginął zamordowany przez męża swojej kochanki.

Andrzej Zaucha – biografia

Andrzej Zaucha przyszedł na świat w Krakowie 12 stycznia 1949 roku. Jego ojciec był piosenkarzem i grywał w chałturniczych zespołach muzykę do tańca. Andrzej debiutował w wieku ośmiu lat, gdy musiał zastąpić swojego ojca, który z powodu bólu zębów, udał się na pogotowie. Nawet specjalnie się nie krzywili ci starsi panowie, z którymi grywał ojciec… na to moje bębnienie… To zabawne było, bo ledwo sięgałem nogami do „stopy” – wspominał. W czasie szkoły podstawowej, Andrzej grał w różnych składach amatorskich i półprofesjonalnych. W większości były to zespoły wykonujące muzykę do tańca. Gdy ukończył szkołę podstawową, udał się do szkoły zawodowej, aby uzyskać zawód zecera. Andrzej Zaucha do szesnastego roku życia trenował kajakarstwo. Trzykrotnie zdobył mistrzostwo Polski. Wspominał, że był typowany na olimpiadę w Tokio, lecz dostał w 1965 roku propozycję gry na perkusji w zespole “Czarty” i w ciągu jednego dnia rzucił sport.

Żona

W 1966 roku Andrzej Zaucha poznaje w krakowskiej dyskotece o rok młodszą Elżbietę. Szybko się pobrali i nigdy już się nie rozstali. Pisano, że po ślubie Elżbieta przejęła wszystkie role, stała się zaborcza i zazdrosna. To ona miała decydować z kim ma grać, jak się ubrać. Nie opuszczała go na krok, a w czasie koncertów była za kulisami pomimo wściekłości muzyków.

Kariera muzyczna

Debiutował w zespole Czarty, w którym grał na perkusji. Członek zespołu, Andrzej Grzywacz chwalił go za trzymanie czasu, porządek gry oraz poruszanie się po różnych stylach. Zespół Czarty działał do 1968 roku. Następnie został solistą amatorskiego zespołu Telstar. Końcem lat 60. wyjechał do Francji, gdzie usłyszał Ray’a Charles’a. Kupił jego płytę i zakochał się w jego utworach. Gdy wrócił do Krakowa zmienił zupełnie styl śpiewania. Nowatorstwo i jego oryginalna technika wokalna sprawiły, że stał się rozpoznawalny w środowisku jazzowym i zainteresował się nim rythm-and-bluesowy zespół Dżamble. Wizją zespołu Dżamble było granie muzyki rythm-and- blues połączonej z jazz-rockiem. Mieli już na koncie swoje pierwsze kompozycje. To przekonało Zauchę i w marcu 1969 roku rozpoczął współpracę z zespołem. Dwa tygodnie później wyjechali na konkurs „Jazz nad Odrą”. Zdobyli nagrodę specjalną, a Zaucha otrzymał indywidualną nagrodę. Muzycy poza sukcesami w różnych konkursach, tworzyli w międzyczasie własne utwory. W 1971 roku wydali pierwszą i jedyną płytę “Wołanie o słońce nad światem“. Na debiutanckim krążku gościli także znani jazzmani: Tomasz Stańko, Michał Urbaniak, Janusz Muniak i Zbigniew Seifert. Grupa rozpadła się w 1972 roku. Na przełomie 1971 i 1972 roku z zespołu Anawa odszedł Marek Grechuta, a jego miejsce zajął właśnie Andrzej Zaucha. Praca w tym zespole wymagała przestawienia się na inną technikę wokalną oraz zwrócenia większej uwagi na interpretację tekstu, jednak nie było to dla niego żadnym problemem. W 1973 roku wyszedł ich album zatytułowany Anawa, na którym znalazły się takie utwory jak „Abyś czuł”, „Ta wiara”, „Linoskoczek”, „Stwardnieje ci łza” i „Nie przerywajcie zabawy”. Współpraca Zauchy z zespołem trwała niecałe półtora roku. Dwa tygodnie po nagraniu płyty Andrzej Zaucha zdecydował uczyć się gry na saksofonie i wyjechać na zachód. Wiele osób wtedy o tym marzyło, wiązało się to z większym poczuciem wolności i większymi zarobkami, a wtedy wokalista był już żonaty i miał malutką córeczkę Agnieszkę. Pierwszy wyjazd miał miejsce do Szwecji, gdzie Zaucha śpiewał i grał na saksofonie. Specjalnie na ten wyjazd opanował podstawy gry na tym instrumencie, dokonując tego w zaledwie dwa tygodnie. Następnie podróżował po Europie z zespołem Mini Max, również jako wokalista i saksofonista. W latach 1974-1976 grał w ramach wyjazdów zarobkowych z zespołem Old Metropolitan Band, tym razem wracając do korzeni, czyli gry na perkusji. W sumie do 1979 roku Zaucha występował za granicą. Z końcem 1978 roku odrodził się zespół Dżamble, w którym Zaucha śpiewał, grał na trąbce, saksofonie i instrumentach perkusyjnych. Koncertowali i brali udział w nagraniach innych wykonawców, jak Maryla Rodowicz czy zespół Maanam. Nie udało im się jednak odzyskać dawnej popularności i w 1981 roku zawiesili ostatecznie działalność.

Kariera solowa

W 1980 roku Andrzej Zaucha rozpoczął karierę solową i to właśnie z tego typu działalności muzycznej zasłynął najbardziej. Nie czuł się związany konwencjami i często współpracował z muzykami, którzy wykonywali różnorodne style gry. W 1983 roku wydał debiutancki album solowy pt. Wszystkie stworzenia małe i duże. Mówił w wywiadzie, że płyta jest opowiadaniem o ludziach i zwierzętach, a także porównaniem ich. Album odniósł sukces i przyniósł wokaliście popularność. Największą popularność z tej płyty zdobył utwór tytułowy, który zaśpiewał w duecie z Ewą Bem. W 1985 roku wystąpił podczas Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu i od tego czasu występował tam regularnie aż do 1991 roku. W 1987 roku wydał drugi album solowy Stare, nowe, najnowsze, na którym znalazły się takie utwory jak „Myśmy byli sobie pisani”, „Bądź moim natchnieniem” i „C’est la vie – Paryż z pocztówki”. W kolejnym roku wykonał swój największy przebój “Byłaś serca biciem” na KFPP w Opolu. W 1989 roku obchodził jubileusz 20-lecia pracy scenicznej jako wokalista i w tym samym roku została wydana ostatnia płyta za jego życia, zatytułowana Andrzej Zaucha.

Śmierć żony

Elżbieta Zaucha pod koniec sierpnia 1989 roku doznała groźnego udaru, zlokalizowanego przy pniu mózgu. Lekarze walczyli o jej życie, a przyjaciele imali się wszystkiego, żeby jej pomóc. Krystyna Prońko zorganizowała nawet mentalną sesję. Elżbieta Zaucha zmarła 31 sierpnia 1989 roku, w wieku 39 lat.

Śmierć Andrzeja

Od 1985 roku występował jako aktor w krakowskim Teatrze STU. Zginął 10 października 1991 roku po jednym z występów. Wieczorem Andrzej Zaucha opuścił budynek teatru i skierował swoje kroki do zaparkowanego nieopodal samochodu. Towarzyszyła mu młoda aktorka Zuzanna Leśniak, z którą miał romans. Mąż aktorki, francuski reżyser Yves Goulais odkrył ich związek dwa miesiące wcześniej. Był opanowany żądzą zemsty i postanowił zemścić się na kochanku swojej żony. Wiedział, że spotka Zauchę na parkingu, gdyż sprawdził w gazecie, o której godzinie jest odgrywany spektakl. Gdy Zaucha znajdował się w samochodzie, zbliżył się do niego Yves Goulais. Kiedy piosenkarz wysiadł, morderca wyjął z reklamówki broń i oddał w jego kierunku cztery celne strzały. Po jednym ze strzałów upadła także Zuzanna Leśniak. Goulais myślał wtedy, że jego żona jedynie zemdlała i po przeładowaniu magazynka oddał kolejne pięć strzałów do leżącego na ziemi Zauchy. Yves Goulas po dokonaniu zbrodni sam oddał się w ręce policji. Żałował swojego czynu i utrzymywał, że nie zamierzał zabić swojej żony, która zmarła w szpitalu w wyniku ran postrzałowych. Skazano go na 15 lat pozbawienia wolności. Andrzej Zaucha został pochowany 16 października 1991 roku na Cmentarzu Batowickim w Krakowie, w tym samym grobie co jego żona.

Córka

Na świecie pozostała niepełnoletnia wówczas córka Elżbiety i Andrzeja – Agnieszka. Zza granicy wróciła babcia, aby się nią opiekować. Przyjaciele Andrzeja zorganizowali koncert, z którego wpływy przeznaczyli Agnieszce. Agnieszka Zaucha ukończyła szkołę artystyczną i została wziętą specjalistką tatuażu.

Pośmiertne upamiętnienia

Po śmierci muzyka został wydany jego czwarty i ostatni album Ostatnia płyta. W 1993 roku premierę miał film dokumentalny poświęcony życiu i karierze Andrzeja Zauchy – Pan na Księżycu. W tym samym roku ukazała się także książka Państwa Bogdanowiczów „Andrzej Zaucha – krótki, szczęśliwy żywot”. Od 2009 roku odbywa się doroczny festiwal „Serca Bicie”, który jest dedykowany pamięci muzyka. W 2015 roku za całokształt pracy przyznano mu pośmiertnie Gwiazdę w Alei Gwiazd w Opolu. Jego gwiazdę odsłonił jego przyjaciel, a jednocześnie piosenkarz i muzyk Zbigniew Wodecki.

Andrzej Zaucha – ciekawostki

Andrzej Zaucha mierzył zaledwie 159 cm wzrostu.
Podczas wizyty Stevie’go Wondera w Polsce w 1989 roku, wręczono Wonderowi album Andrzeja Zauchy, na którym znajdował się stworzony “pod” twórczość Wondera album “Siódmy rok”.
Artyście bardzo spodobał się ten utwór i wyrażając ogromne zadowolenie, wziął kasetę Zauchy ze sobą do domu.
Zaśpiewał do tytułowej piosenki popularnej bajki dla dzieci Gumisie.
Andrzej Zaucha był artystą-samoukiem.

Źródło: https://zyciorysy.info/andrzej-zaucha/ | Zyciorysy.info

fot. muzyka.interia.pl

BYŁAŚ SERCA BICIEM... https://youtu.be/EhFUzyiFvvI